‹ Back

Çocuğun Eş (Anne veya Babası) Tarafından Yurtdışına Kaçırılması: Hukuki Süreçler ve Uluslararası Çözüm Yolları

Ebeveynler arasındaki anlaşmazlıklar, ne yazık ki en çok çocukları etkiler. Özellikle boşanma sürecinde veya sonrasında bir ebeveynin, çocuğu diğer ebeveynin izni olmadan yurtdışına götürmesi ya da orada alıkoyması durumuyla giderek daha sık karşılaşılmaktadır. Bu durum hem çocuğun psikolojik gelişimi hem de diğer ebeveynin velayet hakkı açısından ciddi hak ihlallerine neden olur.

Çocuğun yurtdışına kaçırılması, uluslararası hukuk kapsamında “velayet hakkının ihlali” olarak değerlendirilmekte ve bu konuda hem Türk hukukunda hem de uluslararası sözleşmelerde özel düzenlemeler yer almaktadır.

ÇOCUĞUN EBEVEYNİ (ANNE VEYA BABASI) TARAFINDAN YURTDIŞINA KAÇIRILMASI VE MUTAT MESKENE İADESİ DAVASI yazımıza ulaşmak için tıklayınız. 

Uluslararası Çocuk Kaçırma Nedir?

Uluslararası çocuk kaçırma, çocuğun bir ebeveyni tarafından velayet hakkına sahip diğer ebeveynin rızası olmadan Türkiye dışına çıkarılması ya da yurtdışında alıkonulmasıdır. Bu tür vakalarda genellikle bir ebeveyn, yaşadığı ülkeye çocuğu kaçırır ve diğer ebeveyni çocuğundan mahrum bırakır.

Uluslararası Çocuk Kaçırma Avukatı: Haklarınız ve İade Süreci yazımıza ulaşmak için tıklayınız. 

Yaygın Senaryolar:

• Boşanma aşamasında olan eşlerden biri çocuğu alarak Almanya’ya, Avusturya’ya veya Hollanda’ya ve başkaca ülkeye götürür.

• Velayet davası Türkiye’de devam ederken çocuk yurtdışına çıkarılır.

• Türk mahkemesince verilen velayet kararına rağmen çocuk iade edilmez.

Hangi Hukuki Adımlar Atılabilir?

1. Lahey Çocuk Kaçırma Sözleşmesi Kapsamında İade Davası

Türkiye, 1980 tarihli Lahey Sözleşmesi’ne taraftır. Bu sözleşme, çocuğun haksız olarak başka bir ülkeye götürülmesi veya orada alıkonulması durumunda, çocuğun derhal geri dönmesini sağlamak amacıyla uygulanır.

Sözleşmeye taraf ülkeler arasında:

• Almanya

• Avusturya

• Hollanda

• Fransa

• İsviçre

• İngiltere

• Belçika

• ABD

• Kanada

yer alır. Sözleşmeye taraf ülkelerin tam listesine buradan ulaşabilirsiniz. 

Lahey Sözleşmesi kapsamında iade süreci, doğrudan Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü vasıtasıyla başlatılır. Kaçırılan ülkenin adli makamları, belirli kriterlerin sağlanması durumunda çocuğun Türkiye’ye iadesine karar verir.

2. Türkiye’de Velayet Kararı Almak

Çocuğun yurtdışına kaçırılmasından önce ya da sonra, Türkiye’de açılacak bir velayet davası ile yasal velayet hakkı alınabilir. Bu karar, hem yurtiçinde hem de Lahey Sözleşmesi’ne taraf ülkelerde delil olarak kullanılır.

Ancak velayet davasının iade sürecinden bağımsız bir süreç olduğunu ve hatta iade davasında bağlayıcı bir hukuki vasfı olmadığını da belirtmek gerekir.

3. Uluslararası Tutuklama veya Ceza Soruşturması (İstisnai Durumlarda)

Eğer kaçırma sırasında şiddet, tehdit veya sahte belge düzenleme gibi suçlar söz konusuysa, ceza soruşturması da yürütülebilir. Ancak bu yol, çocuğun iadesinden çok kaçıran ebeveynin cezalandırılmasıyla ilgilidir ve çoğu durumda iade prosedürüne paralel olarak ilerlemez.

En Sık Karşılaşılan Ülkeler ve Öne Çıkan Hususlar

Almanya

Türkiye’den en fazla çocuk kaçırma vakası Almanya ile yaşanmaktadır. Gurbetçi ailelerde boşanma sonrası eşlerden biri çocuğu yanına almak ister ve Türkiye’deki velayet kararlarını tanımakta direnç gösterebilir. Almanya’da çocuk iade davası için detaylı hukuki gerekçeler sunmak gerekir.

Hollanda

Hollanda, Lahey Sözleşmesi’ne sıkı şekilde bağlıdır. Ancak sosyal hizmet kurumları çocukla görüşmeden karar vermeyebilir. Süreç titizlikle hazırlanmalıdır.

Fransa ve Belçika

Fransa ve Belçika’da iade süreci daha hızlı işletilmekte, ancak “çocuğun menfaati” argümanına dikkat edilmektedir. Ebeveynin yaşadığı ortam, ekonomik durumu ve çocuğun dili göz önünde bulundurulur.

İngiltere

İngiltere’de iade süreci hukukî temellere dayansa da çocuğun yaşadığı çevreye entegrasyonu dikkate alınır. Bu nedenle kaçırmadan kısa süre sonra başvuru yapmak hayati önemdedir.

⚠️ “Çocuğum Almanya’ya kaçırıldı ne yapabilirim?”, “Çocuğum Hollanda’da alıkondu, nasıl geri alırım?” gibi sorular için uzman avukat desteği şarttır. Aksi halde süreçler uzayabilir ve çocuğun alıştığı çevre gerekçesiyle iade reddedilebilir.

Türkiye'de Uygulanabilecek Önlemler

• Yurt Dışına Çıkış Yasağı: Boşanma veya velayet davası sürerken mahkemeden talep edilerek çocuğun pasaportuna şerh konulabilir.

• Seyahat Belgesi Sınırlaması: Ebeveynin çocuğu yurtdışına çıkarmak için diğer ebeveynden yazılı izin alması zorunlu hale getirilebilir.

• Geçici Velayet Kararı: Mahkeme süreci boyunca çocuğun hangi ebeveynle kalacağı netleştirilebilir.

Neden Hızlı Hareket Etmek Gerekir?

Lahey Sözleşmesi’ne göre çocuk kaçırıldıktan sonra bir yıl içinde iade başvurusu yapılmazsa, kaçıran ebeveyn “çocuk alıştı” savunmasını yapabilir. Bu da iade şansını ciddi şekilde azaltır.

Bu nedenle vakit kaybetmeden profesyonel bir avukatla iletişime geçmek, süreci lehine çevirmek için kritik öneme sahiptir.

Maya Avukatlık Bürosu ile Haklarınızı Koruyun

Uluslararası çocuk kaçırma davaları, yalnızca hukuki bilgi değil aynı zamanda güçlü bir strateji ve ülke sistemlerine dair deneyim gerektirir. Maya Avukatlık Bürosu, hem Türkiye’de hem de yurtdışında yürütülen çocuk iadesi, velayet ve uluslararası aile hukuku davalarında müvekkillerine etkili çözümler sunmaktadır.

“Çocuğum yurtdışına kaçırıldı, şimdi ne olacak?”
“Çocuğumu Türkiye’ye nasıl geri getirebilirim?”
“Velayet benim elimdeydi, şimdi ne yapmalıyım?”

Bu ve benzeri sorularınız için uzman desteği almak istiyorsanız, Maya Avukatlık size bir telefon kadar yakın.