‹ Back

İMAR DEĞİŞİKLİĞİ NEDENİYLE DEĞER ARTIŞ PAYININ HESAPLANMASINDA UYGULANACAK USUL VE İTİRAZ HAKKI

 

İSTEMİN ÖZETİ: Kayseri 2. İdare Mahkemesi'nce verilen 13/10/2022 günlü, E:2022/332, K:2022/1383 sayılı kararın; hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kaldırılması ve işin esası hakkında yeniden karar verilmesi istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ: İstinaf yoluna başvurulan kararda kaldırma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan karara karşı yapılan başvurunun reddi gerektiği savunulmaktadır.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Ankara Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesince dava dosyası incelenerek gereği görüşüldü:

Dava, Nevşehir İli, Merkez İlçe, Boğaz Köyü, 110 ada, 243 parsel sayılı taşınmaza ilişkin yapılan imar planı değişikliği kapsamında değer artış payının belirlenmesine yönelik 13.01.2022 tarih ve 4 karar numaralı tutanağına yapılan itirazın reddedilerek değer artış payının 2.040.000,00-TL olarak belirlenmesine ilişkin Nevşehir İl Özel İdaresi'nin 28.01.2022 tarih ve 7 sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.

İdare Mahkemesince, Nevşehir İli, Merkez İlçe, Boğaz Köyü, imarın 110 ada, 243 parsel sayılı taşınmaza yönelik davalı idare tarafından yetkili kuruluşlara hazırlatılan iki ayrı değerleme raporundaki değer artış payının 2.040.000,00-TL ve 1.460.000,00-TL olarak belirlendiği, bu iki ayrı değerleme raporundaki ortalama değer artış payı arasındaki farkın, İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Hakkında Yönetmeliğin 9. maddesinin 5. fıkrasında belirtilen %20'den fazla olduğu, bu kapsamda Yönetmeliğin amir hükmü gereğince yetkili kuruluşlardan ek rapor ya da yeniden rapor düzenlenmesi talep edilerek gelecek ek rapor veya yeni rapora göre Yönetmeliğin 9. maddesinin 5. fıkrasındaki "Yetkili kuruluşlar tarafından taşınmazın değerinin doğru olduğunun gerekçeleri ile birlikte rapor edilmesi ve değer değişikliği yapılmaması halinde, komisyon üçüncü bir yetkili kuruluştan değerleme raporu alabileceği gibi, değer farklılıklarının incelenmesi için üniversitelerden veya uzman kuruluşlardan rapor talep edebilir. Bu şekilde alınan üçüncü raporda önceki raporları veren yetkili kuruluş ya da kuruluşların hatalı işlem yaptıkları anlaşılması halinde, bu durum idare tarafından Sermaye Piyasası Kuruluna bildirilir." düzenlemesine göre hareket edilmesi gerekirken, iki ayrı değerleme raporundaki en yüksek bedel olan 2.040.000,00-TL'nin değer artış payı olarak tespit edildiği, dolayısıyla iki ayrı değerleme raporundaki ortalama değer artış payı arasındaki farkın %20'den fazla olması nedeniyle ek rapor veya yeni rapor alınıp Yönetmelik'te belirtilen sürecin işletilmesi suretiyle işlem tesisi cihetine gidilmesi gerekmekte iken, söz konusu süreç işletilmeksizin değer artış payının belirlenmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş; bu karara karşı davalı idare tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.

İLGİLİ MEVZUAT 

3194 sayılı İmar Kanunu'nun Ek 8. maddesinde; "İmar planı değişikliği ile taşınmazda meydana gelecek değer artışının tespiti 6362 sayılı Kanuna göre yetkilendirilmiş lisanslı en az iki gayrimenkul değerleme kuruluşu tarafından plan değişikliği açıklama raporunda belirtilen mer’i plan koşullarındaki değer tespiti ile birlikte değişiklik sonrası değer tespiti yapılmak suretiyle belirlenen ortalama yeni değerden az olmamak üzere, idarece oluşturulan kıymet takdir komisyonu tarafından belirlenir. Değer artış payı, en geç taşınmazın ilk satışında veya ruhsat aşamasında taşınmaz maliklerince ödenir. Kıymet takdir komisyonunca belirlenen değer artış payı, ödeme tarihinde her takvim yılı için, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Kanunun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere arttırılarak uygulanır. …

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir" kuralı yer almıştır.

Bu Yasa hükmü uyarınca düzenlenen İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Hakkında Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 4. fıkrasında; "İmar planı değişikliğinin neden olabileceği taşınmaz değer artış payının tespiti, kıymet takdir komisyonu tarafından, en az iki yetkili kuruluş tarafından hazırlanan değerleme raporlarında belirtilen değerlerin aritmetik ortalama değerinden az olmamak üzere yapılır." hükmüne;

Aynı maddenin 5. fıkrasında; "Yetkili kuruluşlardan alınan değerleme raporları; hem mevcut durum değeri, hem de plan değişikliği sonrası durum değeri yönlerinden komisyon tarafından kapsamlı olarak incelenir. Yetkili kuruluşlara idare tarafından hazırlatılan iki değerleme raporun ortalama değer artış payı arasındaki farkın %20’den fazla olması, kıymet takdiri komisyonunca yerinde yapılan inceleme neticesinde değerleme raporlarında belirlenen değer artış payının gerçeği yansıtmadığının değerlendirilmesi halinde, yetkili kuruluşlardan ek rapor ya da yeniden rapor düzenlenmesi talep edilir. Yetkili kuruluşlar tarafından taşınmazın değerinin doğru olduğunun gerekçeleri ile birlikte rapor edilmesi ve değer değişikliği yapılmaması halinde, komisyon üçüncü bir yetkili kuruluştan değerleme raporu alabileceği gibi, değer farklılıklarının incelenmesi için üniversitelerden veya uzman kuruluşlardan rapor talep edebilir. Bu şekilde alınan üçüncü raporda önceki raporları veren yetkili kuruluş ya da kuruluşların hatalı işlem yaptıkları anlaşılması halinde, bu durum idare tarafından Sermaye Piyasası Kuruluna bildirilir." hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, imar planı değişikliği ile taşınmazda değer artışı söz konusu olur ise, ilgili idarece oluşturulan kıymet takdir komisyonu tarafından bu bedelin belirleneceği, bu miktarın en az iki yetkili kuruluş tarafından hazırlanan değerleme raporlarında belirtilen değerlerin aritmetik ortalama değerinden az olamayacağı, iki değerleme raporun ortalama değer artış payı arasındaki farkın %20’den fazla olması durumunda ise, bu değerin doğrudan kabul edilmesinin mümkün olmadığı, böyle bir durumda, idarenin yetkili kuruluşlardan ek rapor ya da yeniden rapor düzenlenmesi ile başlayan bir süreci uygulaması gerektiği açıktır.

Öte yandan, yetkili kuruluşlara idare tarafından hazırlatılan iki değerleme raporunun ortalama değer artış payı arasındaki farkın %20’den fazla olması durumunun ne şekilde hesaplanacağının ayrıca değerlendirilmesi gerekmektedir.

Söz konusu madde içeriği incelendiğinde, bu hususun, iki değerleme raporunda belirlenen değerin aritmetik ortalaması ile raporda belirlenen bedeller arasındaki farkın %20'den fazla olması, diğer bir deyişle, iki raporda belirlenen miktarın aritmetik ortalamasının %20'sinin, söz konusu raporlardaki iki değer arasındaki farkı aşmaması gerektiği şeklinde yorumlanması gerekmektedir.

MADDİ OLAY

1) Davacının maliki olduğu Nevşehir İli, Merkez İlçe, Boğaz Köyü, imarın 110 ada, 243 parsel sayılı taşınmazın fonksiyonunun "Akaryakıt ve Servis İstasyonu" olarak belirlenmesine yönelik hazırlanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin Nevşehir İl Genel Meclisi'nin 08.10.2021 tarih ve 147 sayılı kararı ile onaylandığı,

2) İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca değer artış payının belirlenmesi amacıyla iki ayrı yetkili kuruluştan değerleme raporu alındığı,

3) Bu kapsamda, ... Kurumsal Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. tarafından hazırlanan raporda değer artış payının 2.040.000,00-TL olarak tespit edildiği,

 4) ... Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. tarafından hazırlanan raporunda ise değer artış payının 1.460.000,00-TL olarak tespit edildiği,

 

5) Nevşehir İl Özel İdaresi, Değer Artış Payı Kıymet Takdir Komisyonu'nun 13.01.2022 tarih ve 4 sayılı kararı ile Nevşehir İli, Merkez İlçe, Boğaz Köyü, 110 ada, 243 parsele yönelik değer artış payının 2.040.000,00-TL olarak belirlendiği,

6) Bu işleme davacı tarafından 20.01.2022 tarihinde yapılan itiraz üzerine, Nevşehir İl Özel İdaresi, Değer Artış Payı Kıymet Takdir Komisyonu'nun 28.01.2022 tarih ve 7 sayılı kararı ile anılan itirazın reddine karar verilerek değer artış payının 2.040.000,00-TL olarak yeniden belirlenmesine karar verildiği,

7) Anılan işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME

Uyuşmazlıkta, değer artış payı olarak belirlenen 2.040.000,00-TL'nin, iki yetkili kuruluş tarafından hazırlanan değerleme raporları ile belirlenen 2.040.000,00-TL ve 1.460.000,00-TL'nin aritmetik ortalama değerinden az olmadığı açıktır.

İdare Mahkemesince, iki ayrı değerleme raporundaki en yüksek bedel olan 2.040.000,00-TL'nin değer artış payı olarak tespit edildiği, dolayısıyla iki ayrı değerleme raporundaki ortalama değer artış payı arasındaki farkın %20'den fazla olması nedeniyle ek rapor veya yeni rapor alınıp Yönetmelik'te belirtilen sürecin işletilmesi suretiyle işlem tesis edilmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlem kusurlandırılmış ise de; iki değerleme raporunda belirlenen 2.040.000,00-TL ve 1.460.000,00-TL değer artış payı miktarlarının aritmetik ortalaması olan 1.740.000,00-TL'nin % 20'sinin raporda belirlenen bu bedeller arasındaki farkı aşmadığı, dolayısıyla bu haliyle, Yönetmelik ile öngörülen yetkili kuruluşlardan ek rapor ya da yeniden rapor düzenlenmesi ile başlayan sürecin uygulanmasına gerek bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, davacı tarafından, takdir komisyonu tarafından, değer artışı en üst limitten belirlenirken, hangi hukuki gerekçeye bağlı olarak karar alındığının belirtilmediği, idarece makul piyasa şartlarına uygun bir karar verilmediği, hesaplanan değer artış payı tutarının fahiş olduğu iddialarıyla bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda, idarece, iki ayrı değerleme raporu ile belirlenen en yüksek bedelin değer artış payı olarak kabul edildiği hususu da göz önünde bulundurulduğunda, İdare Mahkemesince, davacı iddiaları göz önünde bulundurularak, dava konusu taşınmaza yönelik yapılan imar planı değişikliği sonucu oluşan değer artış payı nedeniyle 2.040.000,00-TL olarak belirlenen miktarın hukuka uygun olarak hesaplanıp hesaplanmadığının ortaya konulması amacıyla aralarında bir gayrimenkul değerleme uzmanının da bulunduğu konusunda uzman bir bilirkişi heyetiyle yerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak, uyuşmazlık hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile dava konusu işlemin iptali yolunda Kayseri 2. İdare Mahkemesi'nce verilen 13/10/2022 günlü, E:2022/332, K:2022/1383 sayılı kararın KALDIRILMASINA, yeniden karar verilmek üzere dava dosyasının mahkemesine geri gönderilmesine, mahkeme ve istinaf aşamalarına ait yargılama giderleri hakkında işin esası hakkında karar verileceğinden bu konuda karar verilmemesine, 2577 sayılı Yasanın 45. maddesinin 6. fıkrasına göre kesin olarak, 08/03/2023 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

AZLIK OYU

Uyuşmazlıkta, İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Hakkında Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 4. ve 5. fıkralarında öngörüldüğü üzere, değer artış payı olarak belirlenen 2.040.000,00-TL'nin, iki yetkili kuruluş tarafından hazırlanan değerleme raporları ile belirlenen 2.040.000,00-TL ve 1.460.000,00-TL'nin aritmetik ortalama değerinden az olmadığı, iki değerleme raporunda belirlenen söz konusu değer artış payı miktarlarının aritmetik ortalaması olan 1.740.000,00-TL'nin % 20'sinin de, raporlarda belirlenen bu bedeller arasındaki farkı aşmadığı anlaşılmaktadır.

Davacının maliki olduğu taşınmaza ilişkin olarak imar değişikliği talebi sonrasında taşınmazlarında meydana gelen değer artışının tamamının 3194 sayılı İmar Kanunu'nun Ek 8. maddesi gereğince davalı idarece alınacağının açık olduğu, 2.040.000,00-TL olarak belirlenen değer artış payının ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak tespit edildiği hususları göz önüne alındığında, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin istinaf isteminin kabulü ile, Mahkeme kararının kaldırılarak, davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşüncesiyle, çoğunluk kararına katılmıyorum

NOT: KONUNUN ÖNEMİ GEREĞİ YEREL MAHKEME İLAMINI AŞAĞIDA YAYIMLIYORUZ

KAYSERİ

2. İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO: 2022/332

KARAR NO: 2022/1383

DAVANIN ÖZETİ: Davacı şirketin maliki olduğu, Nevşehir İli, Merkez İlçe, Boğaz Köyü, imarın 110 ada, 243 parsel sayılı taşınmaza ilişkin yapılan imar planı değişikliği kapsamında değer artış payının belirlenmesine yönelik 13.01.2022 tarih ve 4 karar numaralı tutanağına yapılan itirazın reddedilerek değer artış payının 2.040.000,00-TL olarak belirlenmesine ilişkin Nevşehir İl Özel İdaresi'nin 28.01.2022 tarih ve 7 sayılı kararının; değer artış payının Yönetmelik hükümlerine aykırı belirlendiği, işleme dayanak alınan raporların arasındaki ortalama farkın Yönetmelikte belirlenen değerden yüksek olduğu, kuruma sunulan iki raporda değer artış payı yüksek belirlenen raporun esas alındığı ileri sürülerek iptali istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ: İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca iki ayrı firmadan değer artış payına ilişkin rapor alındığı, Yönetmeliğin 9. maddesinin 4. fıkrasında belirtilen "İmar planı değişikliğinin neden olabileceği taşınmaz değer artış payının tespiti, kıymet takdir komisyonu tarafından, en az iki yetkili kuruluş tarafından hazırlanan değerleme raporlarında belirtilen değerlerin aritmetik ortalama değerinden az olmamak üzere yapılır." düzenlemesi uyarınca değer belirlemeye yönelik yetkinin Kıymet Takdir Komisyonu'nda olduğu, belirlenen değer artış payının hukuka ve mevzuata uygun olduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Kayseri 2. İdare Mahkemesi'nce; işin gereği görüşüldü:

Dava; davacı şirketin maliki olduğu, Nevşehir İli, Merkez İlçe, Boğaz Köyü, imarın 110 ada, 243 parsel sayılı taşınmaza ilişkin yapılan imar planı değişikliği kapsamında değer artış payının belirlenmesine yönelik 13.01.2022 tarih ve 4 karar numaralı tutanağına yapılan itirazın reddedilerek değer artış payının 2.040.000,00-TL olarak belirlenmesine ilişkin Nevşehir İl Özel İdaresi'nin 28.01.2022 tarih ve 7 sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.

3194 sayılı İmar Kanunu'nun Ek 8. maddesinde; "Plan değişiklikleri, plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü sosyal ve teknik altyapı dengesini bozmayacak şekilde ve teknik gerekçeleri sağlamak şartıyla yerleşmenin özelliğine uygun olarak yapılır. Plan değişikliği tekliflerinde ihtiyaç analizini içeren sosyal ve teknik altyapı etki değerlendirme raporu hazırlanarak planı onaylayacak idareye sunulur.

Parsel bazında; nüfusu, yapı yoğunluğunu, kat adedini, bina yüksekliğini arttıran imar planı değişiklikleri yapılamaz.

Bin metrekareden az olmamak kaydıyla oluşmuş adalarda; ada bazında nüfusu, yapı yoğunluğunu, kat adedini, bina yüksekliğini arttıran veya fonksiyon değişikliği getiren plan değişikliklerinde ihtiyaç duyulan kültürel tesis, sosyal ve teknik altyapı kullanımları; adanın merkezine en fazla 500 metre yarı çaplı alanda karşılanmak zorundadır.

Taşınmaz maliklerinin tamamının talebi üzerine ada bazında yapılacak imar planı değişikliği sonucunda değerinde artış olan arsanın artan değerinin tamamı değer artış payı olarak alınır. Değer artış payı bedelinin tespitinde 2942 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde belirtilen bedel tespit esasları gözetilir.

İmar planı değişikliği ile taşınmazda meydana gelecek değer artışının tespiti 6362 sayılı Kanuna göre yetkilendirilmiş lisanslı en az iki gayrimenkul değerleme kuruluşu tarafından plan değişikliği açıklama raporunda belirtilen mer’i plan koşullarındaki değer tespiti ile birlikte değişiklik sonrası değer tespiti yapılmak suretiyle belirlenen ortalama yeni değerden az olmamak üzere, idarece oluşturulan kıymet takdir komisyonu tarafından belirlenir. Değer artış payı, en geç taşınmazın ilk satışında veya ruhsat aşamasında taşınmaz maliklerince ödenir. Kıymet takdir komisyonunca belirlenen değer artış payı, ödeme tarihinde her takvim yılı için, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Kanunun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere arttırılarak uygulanır.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir" hükmüne yer verilmiştir.

İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Hakkında Yönetmeliğin 9. maddesinde;

"(1) Kıymet takdir komisyonu; ilgili idarenin bünyesinde 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesi veya 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesi kapsamında görev yapmak koşuluyla; şehir plancısı, harita (geomatik mühendisi/jeodezi ve fotogrametri mühendisi) mühendisi, mimar, inşaat mühendisi ile arazi yönetimi, kentsel dönüşüm, taşınmaz mal/gayrimenkul geliştirme ve yönetimi ile değerleme konularında lisans/yüksek lisans veya doktora yapmış ya da 6362 sayılı Kanuna göre yetkilendirilen lisanslı gayrimenkul değerleme uzmanlarından olmak üzere en az beş asıl ve 3 yedek üyeden oluşur. Belirtilen kapsamda yeterli personeli olmayan idareler, kıymet takdir komisyonunu lisans mezunu olan kişilerden oluşturur; bu durumdaki idareler, komisyonun en az iki üyesinin diğer kamu kurum ve kuruluşlarının bünyesinde bulunan yukarıda belirtilen nitelikleri haiz personelden temin edebilirler.

(2) Kıymet takdir komisyonları iki yıl süre ile görev yapmak üzere üst yöneticinin onayı ile komisyon başkanı da belirtilecek şekilde oluşturulur. Yıl içinde idarenin gerekli görmesi halinde yeni komisyon ya da komisyonlar kurulabilir.

(3) Komisyon, toplantılarını komisyon başkanının belirlediği yerde yapar. Komisyon toplantıları, ihtiyaç halinde görüntülü kayıt alınması koşuluyla uzaktan katılım yoluyla da gerçekleştirilebilir. Komisyon, değerleme raporunu hazırlayan yetkili kuruluşun uzmanlarından sunum yapılmasını talep edebilir ve teslim edilen değerleme raporu üzerinde belirsiz olan hususların olması halinde konu ile ilgili uzman kurumlardan ek görüş ve rapor alınması yoluna gidebilir.

(4) İmar planı değişikliğinin neden olabileceği taşınmaz değer artış payının tespiti, kıymet takdir komisyonu tarafından, en az iki yetkili kuruluş tarafından hazırlanan değerleme raporlarında belirtilen değerlerin aritmetik ortalama değerinden az olmamak üzere yapılır.

 

(5) Yetkili kuruluşlardan alınan değerleme raporları; hem mevcut durum değeri, hem de plan değişikliği sonrası durum değeri yönlerinden komisyon tarafından kapsamlı olarak incelenir. Yetkili kuruluşlara idare tarafından hazırlatılan iki değerleme raporun ortalama değer artış payı arasındaki farkın %20’den fazla olması, kıymet takdiri komisyonunca yerinde yapılan inceleme neticesinde değerleme raporlarında belirlenen değer artış payının gerçeği yansıtmadığının değerlendirilmesi halinde, yetkili kuruluşlardan ek rapor ya da yeniden rapor düzenlenmesi talep edilir. Yetkili kuruluşlar tarafından taşınmazın değerinin doğru olduğunun gerekçeleri ile birlikte rapor edilmesi ve değer değişikliği yapılmaması halinde, komisyon üçüncü bir yetkili kuruluştan değerleme raporu alabileceği gibi, değer farklılıklarının incelenmesi için üniversitelerden veya uzman kuruluşlardan rapor talep edebilir. Bu şekilde alınan üçüncü raporda önceki raporları veren yetkili kuruluş ya da kuruluşların hatalı işlem yaptıkları anlaşılması halinde, bu durum idare tarafından Sermaye Piyasası Kuruluna bildirilir." hükmüne yer verilmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden; davacının maliki olduğu Nevşehir İli, Merkez İlçe, Boğaz Köyü, imarın 110 ada, 243 parsel sayılı taşınmazın fonksiyonunun "Akaryakıt ve Servis İstasyonu" olarak belirlenmesine yönelik hazırlanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin İl Genel Meclisi'nin 08.10.2021 tarih ve 147 sayılı kararı ile onandığı, söz konusu plan değişikliğinin 3194 sayılı Kanun'un Ek 8. maddesi kapsamında olduğu görülerek İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca değer artış payının belirlenmesi amacıyla iki ayrı yetkili kuruluştan değerleme raporu alındığı, bu kapsamda ... Kurumsal Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. tarafından hazırlanan raporda değer artış payının 2.040.000,00-TL olarak tespit edildiği, ... Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. tarafından hazırlanan raporunda ise değer artış payının 1.460.000,00-TL olarak tespit edildiği, Nevşehir İl Özel İdaresi, Değer Artış Payı Kıymet Takdir Komisyonu'nun 13.01.2022 tarih ve 4 sayılı kararı ile Nevşehir İli, Merkez İlçe, Boğaz Köyü, imarın 110 ada, 243 parsele yönelik değer artış payının 2.040.000,00-TL olarak belirlendiği, anılan işleme taşınmaz vekili tarafından 20.01.2022 tarihinde yapılan itiraz üzerine, Nevşehir İl Özel İdaresi, Değer Artış Payı Kıymet Takdir Komisyonu'nun 28.01.2022 tarih ve 7 sayılı kararı ile anılan itirazın reddine karar verilerek değer artış payının 2.040.000,00-TL olarak yeniden belirlenmesine karar verildiği, anılan işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; kıymet takdir komisyonu tarafından, yetkili kuruluşlara idare tarafından hazırlatılan iki değerleme raporunun ortalama değer artış payı arasındaki farkın %20’den fazla olması halinde, yetkili kuruluşlardan ek rapor ya da yeniden rapor düzenlenmesinin talep edilmesi gerekmektedir.

Uyuşmazlıkta; Nevşehir İli, Merkez İlçe, Boğaz Köyü, imarın 110 ada, 243 parsel sayılı taşınmaza yönelik davalı idare tarafından yetkili kuruluşlara hazırlatılan iki ayrı değerleme raporundaki değer artış payının 2.040.000,00-TL ve 1.460.000,00-TL olarak belirlendiği, bu iki ayrı değerleme raporundaki ortalama değer artış payı arasındaki farkın, İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Hakkında Yönetmeliğin 9. maddesinin 5. fıkrasında belirtilen %20'den fazla olduğu, bu kapsamda Yönetmeliğin amir hükmü gereğince yetkili kuruluşlardan ek rapor ya da yeniden rapor düzenlenmesi talep edilerek gelecek ek rapor veya yeni rapora göre Yönetmeliğin 9. maddesinin 5. fıkrasındaki "Yetkili kuruluşlar tarafından taşınmazın değerinin doğru olduğunun gerekçeleri ile birlikte rapor edilmesi ve değer değişikliği yapılmaması halinde, komisyon üçüncü bir yetkili kuruluştan değerleme raporu alabileceği gibi, değer farklılıklarının incelenmesi için üniversitelerden veya uzman kuruluşlardan rapor talep edebilir. Bu şekilde alınan üçüncü raporda önceki raporları veren yetkili kuruluş ya da kuruluşların hatalı işlem yaptıkları anlaşılması halinde, bu durum idare tarafından Sermaye Piyasası Kuruluna bildirilir." düzenlemesine göre hareket edilmesi gerekirken, iki ayrı değerleme raporundaki en yüksek bedel olan 2.040.000,00-TL'nin değer artış payı olarak tespit edildiği, dolayısıyla iki ayrı değerleme raporundaki ortalama değer artış payı arasındaki farkın %20'den fazla olması nedeniyle ek rapor veya yeni rapor alınıp Yönetmelikte belirtilen sürecin işletilmesi suretiyle işlem tesisi cihetine gidilmesi gerekmekte iken söz konusu süreç işletilmeksizin değer artış payının belirlenmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda ayrıntısı gösterilen 247,90-TL yargılama gideri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 5.500,00-TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin talep edilmesi halinde derhal, talep edilmemesi halinde kararın kesinleşmesinden sonra re'sen davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere, 13.10.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.